Blog Doktora No

Dawno temu, w latach 80-tych zeszłego wieku firma Microsoft, obok MS-DOSa i raczkującego Windowsa, sprzedawała kompilatory języka BASIC dla wczesnych „pecetów” pod nazwą GW-BASIC a następnie QuickBasic. Był on stosunkowo popularny, zarówno do celów edukacyjnych i profesjonalnych, aż zastąpiony został przez Visual BASIC (który sam został wyparty przez min. makra MS Office i BASIC dla .NET), po czym już pokrył się kurzem zapomnienia, wykorzystywany już jedynie przez zagorzałych entuzjastów… 8) 

Jak już pisałem wcześniej, BASIC jest językiem predysponowanym do edukacji, w sam raz dla młodzieży szkolnej która wyrosła już z Scratch’a i Logo, a jeszcze nie jest gotowa na bardziej zaawansowane języki. Jednak zarówno otwarty BASIC-256 i jak Microsoft Small Basic po pewnym czasie mogą przestać wystarczać, gdyż są zbyt prostymi interpreterami i kompilatorami tego języka. Wiadomo, zawsze apetyt rośnie w miarę jedzenia, ale czy trzeba od razu sięgać po Pythona, Javę i C++ aby zakosztować np. programowania grafiki 3D i połączeń sieciowych…?

I tu z pomocą przychodzi Quick Basic 64, w skrócie QB64 (dawniej QB32); otwarty, darmowy kompilator języka BASIC na miarę XXI wieku.

Quick Basic 64 tym różni się od innych darmowych interpreterów i kompilatorów BASICa, że ma ambicje być współczesnym sukcesorem starego QuickBasica Microsoftu, gwarantując w większości przypadków zgodność z kodem pisanym pod niego, łącznie nawet z emulacją bezpośrednich odwołań do pamięci (często używanych kilkanaście lat temu do różnych trików) i trybów graficznych (S)VGA, przy jednoczesnym dodaniu nowoczesnych funkcjonalności takich jak: 32-bitowa grafika 2D, dźwięk stereo surround, obsługa połączeń sieciowych w protokole TCP/IP, grafika 3D w standardzie OpenGL, wywoływanie funkcji z zewnętrznych bibliotek (np. do obsługi baz danych MySQL) i kompilacja aplikacji na telefony komórkowe i tablety (!).

Sam kompilator przetwarza kod BASICa na kod w języku C++, który następnie jest kompilowany na kod maszynowy, dzięki czemu programy QB64 chodzą bardzo wydajnie. Wcześniejsze wersje korzystały z biblioteki SDL do obsługi grafiki i dźwięku itp. najnowsze wersje używają już w całości OpenGL i co za tym idzie, pełnego przyspieszenia sprzętowego.

Zintegrowane środowisko programistyczne (IDE) ma raczej spartański wygląd, rodem z lat 80-tych XX wieku, co ma pewne zalety, bo nie dekoncentruje użytkownika rzeczami niepotrzebnymi. Zresztą nie wyobrażam sobie, aby tak prosty język jak BASIC wymagał czegoś w stylu NetBeans lub Eclipse… 🙄

Jak sprawdzić możliwości Quick Basica 64? Najlepiej jest po prostu usiąść przed komputerem, i spróbować napisać jakiś sensowny program. W ciągu jednego dnia napisałem własny remake dema „Boing Ball” z lat 80-tych zeszłego wieku (w końcu ostatni raz z BASIC miałem do czynienia na Amidze 500 20 lat temu, więc czemu nie do tego faktu nie nawiązać…) i nawet fajnie wyszło: 😉

IDE Quick Basic 64 można ściągnąć ze strony www.qb64.net w wersji na Windows, Mac OS X i Linuxa (plus eksperymentalny kompilator „w chmurze”). Język jest dobrze udokumentowany, zarówno wewnątrz samego edytora kodu (klawiszem F1 przywołujemy opis funkcji na której jest postawiony kursor) jak i na oficjalnym Wiki projektu.

„Help” w edytorze kodu.

Problemem może być to, że puki co brakuje polskich kursów i dokumentacji dla tej odmiany BASICa, ale, z uwagi na kompatybilność z starym QuickBasic, kursy dla tego języka wypełniają lukę, przynajmniej na poziomie podstawowym, na stronie deger.republika.pl znalazłem zestawy ćwiczeń pt. „QBasic od początku” i „QBASIC Programowanie dla dzieciaków”.

Jakie zastosowanie może mieć Quick Basic 64, obok nauki programowania w szkole? Ciężko powiedzieć, na pewno wykorzystanie OpenGL i możliwości kompilacji na urządzenia mobilne daje możliwość pisania gier na telefony komórkowe, względnie naukę programowania w OpenGL. Na razie jednak o profesjonalnych zastosowaniach QB64 nic mi nie wiadomo…